Upadłość konsumencka jest formą oddłużania, na którą mogą się zdecydować osoby w stanie niewypłacalności. Większość dłużników nie kwalifikuje się do upadłości i przechodzi inne procesy oddłużania, które opierają się na obronie procesowej czy negocjacjach z wierzycielami. Oddłużanie czy upadłość – co wybrać i jakie są różnice między tymi czynnościami?
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to postępowanie przed sądem przeznaczone dla niewypłacalnych osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Osoba niewypłacalna to taka, która nie jest w stanie wykonywać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a opóźnienie w ich wykonywaniu przekracza 3 miesiące. Upadłość konsumencka jest ostateczną metodą oddłużania.
Wyróżniamy dwie funkcje upadłości konsumenckiej:
- oddłużenie – umorzenie części lub całości długu,
- windykacja należności od dłużnika przez wierzycieli.
Celem upadłości konsumenckiej jest zwolnienie dłużnika ze spłaty długów – zobowiązania wobec wierzycieli zostają częściowo lub całościowo umorzone. Na upadłość można się zdecydować wtedy, gdy inne metody oddłużania nie przyniosły efektu, a dłużnik jest niewypłacalny. Upadłości konsumenckiej nie może ogłosić osoba, która umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa doprowadziła do niewypłacalności, a także ta, która podejmowała działania na szkodę wierzycieli czy ukrywała majątek.
Jakie są skutki upadłości konsumenckiej?
Najważniejsze konsekwencje upadłości konsumenckiej:
- Z chwilą ogłoszenia upadłości cały majątek konsumenta staje się masą upadłości, którą zarządza wyznaczony przez sąd syndyk – konsument nie może więc swobodnie rozporządzać swoim majątkiem. W skład masy upadłości wchodzi również wynagrodzenie w części niepodlegającej zajęciu.
- Aby ogłoszenie upadłości było możliwe, konsument musi wskazać i wydać syndykowi cały majątek wraz z dokumentacją, rozliczeniami i korespondencją.
- Syndyk sporządza inwentaryzację majątku masy upadłości i przystępuje do jego likwidacji – nie dotyczy to jedynie przedmiotów pierwszej potrzeby, które są niezbędne do prowadzenia gospodarstwa domowego.
- Skutkiem upadłości konsumenckiej są natychmiastowo płatne pieniężne i niepieniężne zobowiązania konsumenta.
- Konsument, który ogłosił upadłość, może zawierać jedynie drobne umowy życia codziennego, np. zakupy.
- Działania podejmowane przez konsumenta, który ogłosił upadłość, mogą wpływać na decyzję sądu (np. bezpodstawne zwolnienie się z pracy może być przesłanką do umorzenia postępowania).
- Wskutek ogłoszenia upadłości postępowania sądowe i egzekucyjne prowadzone przeciwko konsumentowi zostają wstrzymane.
Czym jest oddłużanie?
Celem oddłużania jest odzyskanie stabilności finansowej i wyjście z długów. Oddłużanie odbywa się najczęściej przy wdrożeniu negocjacji z wierzycielami, dzięki którym możliwe jest wypracowanie nowych warunków spłaty długu, takich jak obniżenie kwoty zadłużenia, zmniejszenie odsetek czy wydłużenie terminu. Oddłużanie to także profesjonalna analiza długów mająca na celu ułożenie profesjonalnego planu spłaty. Oddłużaniem nie są natomiast pożyczki oddłużeniowe, które należy traktować jako kolejne długi.
Różnice w oddłużaniu i upadłości
Skutki oddłużania i upadłości są zróżnicowane, a za mniej inwazyjną metodę uznawane jest oddłużanie bez upadłości konsumenckiej. Wiele zależy jednak od indywidualnej sytuacji dłużnika – dopiero profesjonalna analiza długów pozwoli podjąć najlepszą możliwą decyzję.
Oddłużanie kontra upadłość konsumencka
| Upadłość konsumencka | Oddłużanie bez upadłości | |
| Dla kogo? | dla konsumentów niewypłacalnych | dla pozostałych dłużników |
| Likwidacja majątku | może wymagać | nie wymaga |
| Negocjacje | nie dotyczy (postępowanie sądowe) | negocjacje z wierzycielami |
| Spłata długów | częściowe lub całkowite umorzenie długu | ratalna spłata w ramach ugody |
| Historia kredytowa | negatywny wpływ długoterminowy, trudniejsza poprawa | negatywny wpływ krótkoterminowy, łatwiejsza poprawa |
Oddłużanie czy upadłość – co wybrać?
Istnieją wyraźne różnice w oddłużaniu i upadłości, które dotyczą między innymi wpływu na historię kredytową, sposobu spłaty długów czy prowadzenia negocjacji. Upadłość konsumencka jest zazwyczaj traktowana jako ostateczność, dlatego że mogą się na nią zdecydować jedynie osoby w stanie niewypłacalności.
Wykonując porównanie oddłużania i upadłości, można wyodrębnić zalety klasycznych metod oddłużania, które nie wymagają ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Zalety oddłużania bez upadłości:
- zachowanie kontroli nad majątkiem i uniknięcie utraty aktywów,
- możliwość negocjowania korzystniejszych warunków spłaty,
- mniejszy wpływ na historię i zdolność kredytową,
- możliwość dojścia do porozumienia z wierzycielami bez udziału sądu,
- brak ryzyka likwidacji majątku.
Nie oznacza to jednak, że upadłość konsumencka jest czymś złym – to bardzo pomocny instrument przeznaczony dla dłużników w naprawdę trudnej sytuacji. Sięgamy po niego, by pomóc tym Klientom, którzy tylko w ten sposób mogą odzyskać stabilność finansową i pozbyć się długów.
