Na pierwszy rzut oka wydaje się, że to sytuacja codzienna i zupełnie niewinna – podwieźć koleżankę z pracy, sąsiada do sklepu czy znajomego po dziecko do szkoły. Jednak prawo patrzy na takie sytuacje nieco inaczej. W przepisach funkcjonuje pojęcie przewóz z grzeczności, które potrafi zaskoczyć zarówno kierowców, jak i pasażerów. Choć sam gest podwiezienia kogoś jest przejawem życzliwości, może mieć realne skutki prawne, zwłaszcza w razie kolizji czy wypadku.
Czym właściwie jest przewóz z grzeczności?
Przewóz z grzeczności to nieformalny transport osób, w którym kierowca nie czerpie żadnej korzyści materialnej ani nie wykonuje przewozu w ramach obowiązków służbowych. To gest koleżeński, często spontaniczny, który nie tworzy typowej umowy przewozu znanej z prawa cywilnego. Mimo to, gdy dojdzie do zdarzenia drogowego, pojawia się pytanie o odpowiedzialność za ewentualne szkody.
Ubezpieczyciele często próbują powołać się właśnie na pojęcie przewóz z grzeczności, aby ograniczyć swoją odpowiedzialność za wypłatę odszkodowania. W praktyce oznacza to, że jeśli pasażer ulegnie wypadkowi podczas takiego przejazdu, uzyskanie rekompensaty może być utrudnione. To dlatego tak ważne jest, by rozumieć, jakie skutki prawne wiążą się z tym pojęciem i kiedy w rzeczywistości mamy z nim do czynienia.
Odpowiedzialność kierowcy a przewóz z grzeczności
Choć przewóz z grzeczności nie stanowi formalnej umowy, nie oznacza to, że kierowca jest całkowicie zwolniony z odpowiedzialności. Jeżeli do wypadku doszło z jego winy – na przykład nie ustąpił pierwszeństwa lub nie zachował ostrożności – wciąż może ponosić odpowiedzialność cywilną wobec pasażera. W praktyce wszystko zależy od okoliczności, rodzaju ubezpieczenia oraz tego, czy zdarzenie zostało zakwalifikowane jako kolizja z winy kierowcy.
Z drugiej strony, jeśli pasażer świadomie wsiada do samochodu wiedząc, że kierowca np. jest zmęczony lub samochód jest niesprawny, jego roszczenia mogą zostać ograniczone. Prawo wymaga bowiem od obu stron zachowania rozsądku i ostrożności – nawet w przypadku tak prozaicznego zjawiska jak przewóz z grzeczności.
Dlaczego warto znać znaczenie przewozu z grzeczności?
Znajomość tego pojęcia może uchronić zarówno kierowców, jak i pasażerów przed nieporozumieniami z ubezpieczycielem czy nieoczekiwanymi konsekwencjami finansowymi. Każdy, kto choć raz podwozi znajomego, powinien mieć świadomość, że nawet z pozoru drobny gest może rodzić skutki prawne. Dlatego zanim z grzeczności zaoferujemy komuś miejsce w aucie, warto wiedzieć, czym naprawdę jest przewóz z grzeczności – bo prawo, choć z pozoru suche, w takich sytuacjach dotyka nas bardzo konkretnie.
