Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to postępowanie przed sądem dla osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, czyli osób nieprowadzących działalności gospodarczej, którzy stali się niewypłacalni. Ustawa jasno określa czym co dokładnie oznacza pojęcie „niewypłacalności”. To stan, w którym dłużnik nie jest w stanie wykonywać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Upadłość konsumencka ma dwie podstawowe funkcje:
-> oddłużenia niewypłacalnego konsumenta – umorzenie całości lub części długów konsumenta w stosunku do jego wierzycieli, których konsument nie jest, ani nie będzie w stanie zapłacić,
-> windykację należności od niewypłacalnego konsumenta przez jego wierzycieli.
Czym jest funkcja upadłościowa?
Upadłość konsumencka umożliwia zwolnienie konsumenta z długów. Prowadzi ona bowiem do umorzenia zobowiązań, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości i nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym lub w wyniku wykonania planu spłaty. Możliwe jest również, w wyjątkowych sytuacjach, oddłużenie konsumenta bez wykonywania planu spłaty.
W konsekwencji, ostatecznym efektem postępowania upadłościowego jest całkowite zwolnienie konsumenta z długów. Jedak warunkiem skorzystania z tej możliwości jest ustalenie, że konsument zarówno przed ogłoszeniem upadłości, jak i w toku postępowania działa uczciwie i zgodnie z prawem. Oznacza to, że nie uzyska ogłoszenia upadłości, ani oddłużenia ten, kto doprowadził do swojej niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, podejmował działania na szkodę swoich wierzycieli, w toku postępowania ukrywał majątek lub nie wykonywał innych obowiązków wynikających z ustawy.
Czym jest funkcja windykacyjna?
Do wszczęcia postępowania dojdzie tylko w sytuacji, w której konsument faktycznie nie może zapłacić należności w stosunku do swoich wierzycieli. Chodzi o to, aby zamiast wielu postępowań sądowych i egzekucyjnych doprowadzić do łącznego i równego zaspokojenia roszczeń (wymagalnych, jak i niewymagalnych) wierzycieli konsumenta skumulowanych w jedno postępowanie. W postępowaniu upadłościowym dochodzi bowiem do likwidacji (sprzedaży) całego, albo części majątku konsumenta. Tak uzyskane środki przekazuje się na zaspokojenie roszczeń wierzycieli, którzy w określonym czasie zgłosili istnienie swoich wierzytelności do sędziego-komisarza. Likwidację majątku przeprowadza wyznaczony przez sąd syndyk, który:
– dokonuje spisu całego majątku konsumenta,
– weryfikuje zgłaszane przez wierzycieli konsumenta roszczenia,
– spienięża majątek konsumenta,
– uzyskane środki przekazuje poszczególnym wierzycielom.
Konsekwencje upadłości konsumenckiej.
Najistotniejsze konsekwencje:
– wraz z ogłoszeniem upadłości konsumenckiej cały majątek konsumenta staje się „masą upadłości”, zarządzaną przez wyznaczonego przez sąd syndyka – oznacza to, że konsument nie może swobodnie rozporządzać swoim majątkiem (np. sprzedać samochodu),
– upadły ma obowiązek wskazać i wydać syndykowi cały majątek, dokumentację dotyczącą majątku i rozliczeń oraz korespondencję – w przeciwnym razie postępowanie upadłościowe zostanie umorzone, co uniemożliwi konsumentowi skorzystanie z możliwości oddłużenia w przeciągu następnych dziesięciu lat,
– w skład masy upadłościowej wchodzi również wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu,
– po ogłoszeniu upadłości syndyk sporządza inwentaryzację majątku masy upadłościowej, a następnie przystępuje do jego likwidacji – za wyjątkiem przedmiotów pierwszej potrzeby – wyłączonych spod egzekucji. Syndyk będzie więc sprzedawał wszystkie wartościowe przedmioty: nieruchomości, samochody, wartościowy sprzęt RTV i AGD, który nie jest niezbędny do prowadzenia gospodarstwa domowego,
– wraz z ogłoszeniem upadłości konsumenckiej wymagalne (natychmiastowo płatne) stają się wszelkie (zarówno pieniężne, jak i niepieniężne) zobowiązania konsumenta – np. kredyt wzięty „na raty” będzie natychmiastowo płatny w pełnej wysokości,
– wraz z upadłością konsument będzie mógł zawierać jedynie drobne umowy życia codziennego (zakupy żywności, środków czystości itp.), które pokrywane będą przez upadłego z tych funduszy, które nie podlegały zajęciu przez syndyka,
– po ogłoszeniu upadłości działania podejmowane przez konsumenta mogą mieć wpływ na decyzję sądu – bezpodstawne zwolnienie się z pracy może doprowadzić do umorzenia postępowania upadłościowego i braku szansy na oddłużenie,
– ogłoszenie upadłości wstrzymuje postępowanie sądowe i egzekucyjne prowadzone przeciwko konsumentowi, do postępowań będzie mógł wstąpić syndyk, który będzie reprezentował konsumenta i jego interesy.
Kto i kiedy może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Postępowanie upadłościowe wszczynane jest na wniosek konsumenta. Takiego wniosku nie może złożyć ani wierzyciel, ani prokurator, ani organizacja społeczna. Postępowanie nie może także prowadzić sąd z urzędu. Wniosek może złożyć tylko osoba fizyczna która:
– nie prowadzi działalności gospodarczej,
– lub przestała być wspólnikiem osobowej spółki handlowej jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru upłynął rok (art. 491.1 p.u.n. oraz 8 p.u.n.).
Wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie może złożyć:
– spółka, wspólnik spółki osobowej (np.: spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej), fundacja, stowarzyszenie,
– łącznie małżeństwo (może za to złożyć osobno każdy z małżonków, jeżeli spełnia powyższe kryteria),
– osoba prowadząca działalność gospodarczą – choćby niezarejestrowaną.
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej można złożyć w każdym czasie, jeżeli spełnia się powyższe warunki.
Opracowanie na podstawie poradnika przygotowanego przez Członków Zespołu Ministra Sprawiedliwości ds. nowelizacji prawa upadłościowego i naprawczego w przygotowaniu ustawy z dn. 29 sierpnia 2014 roku o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Masz więcej pytań? Potrzebujesz fachowej pomocy? Napisz do nas: pomoc@portal-dluznika.pl
Prezentujemy przykłady naszej pracy:
